دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
10
38
2017
08
23
جوانان و روابط پیش از ازدواج؛ مطالعه کیفی زمینهها، تعاملات و پیامدهای آن
7
40
FA
امید
قادرزاده
دانشیار گروه جامعهشناسی دانشگاه کردستان
ogh1355@gmail.com
فردین
محمدی
0000-0002-3887-8279
دانشجوی دکتری جامعهشناسی اقتصاد و توسعه دانشگاه فردوسی مشهد
fsheta.fardin@gmail.com
حسین
محمدی
کارشناسارشد جامعهشناسی دانشگاه شیراز
hosaeinmohammai@gmail.com
تحقیق حاضر در نظر دارد تا به میانجی رویکرد برساختی ـ تفسیری به کشف و بررسی زمینهها و دلالتهای معنایی روابط پیش از ازدواج جوانان و پیامدهای آن بر زندگی متأهلی در شهر سنندج بپردازد. دادههای این مطالعه کیفی از طریق مصاحبه عمیق گردآوری شده و از روش نظریه زمینهای برای تحلیل دادهها استفاده شده است. با کمک روش نمونهگیری نظری و هدفمند با 21 نفر از مشارکتکنندگان مصاحبه گردید و نهایتاً دادههای گردآوریشده در قالب 18 مقوله محوری و یک مقوله هسته، کدگذاری و تحلیل گردید. نتایج پژوهش بیانگر آن است که جوانان پیش از ازدواج، به دلایل مشکلات عاطفی، شدت یافتن امیال جنسی و عضویت و تسهیل پذیرش در گروه دوستان به رابطه با جنس مخالف روی آوردهاند. در این میان محرکات جنس مخالف بهمثابه زمینه تسهیلگر و فنّاوریهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی بهمنزله شرایط مداخلهگر عمل کردهاند. جوانانِ مورد مصاحبه با میانجی دو راهبرد «روابط عاشقانه» و «روابط مبتنی بر فریب» به رابطه با جنس مخالف تداوم بخشیدهاند. بر اساس مطالعه حاضر، تجربه رابطه پیش از ازدواج، با تقویت حس نوستالژیک، پیامدهایی چون احساس تأسف، مقایسه و تنوعطلبی جنسی، اختلافات خانوادگی، بیوفایی و عدم پایبندی در زندگی متأهلی را در پی داشته است. مقوله هسته «سیالیت پیوند زناشویی» ناظر بر پیامدهای رابطه پیش از ازدواج جوانان بر زندگی متأهلی میباشد. <br /><br />
زندگی متأهلی,روابط پیش از ازدواج,تنوعطلبی جنسی,بیوفایی,روابط ضدعاشقانه
http://www.jsfc.ir/article_50897.html
http://www.jsfc.ir/article_50897_7139c9adb49193b189eea41492bd572a.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
10
38
2017
08
23
موجهسازی مصرف تظاهری؛ مورد مطالعه: مصرف کالاها و خدمات مدیریت بدن در زنان مشهد
41
69
FA
ندا
رضویزاده
استادیار جامعهشناسی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
n.razavi@gmail.com
علی
یوسفی
0000-0002-9847-0750
دانشیار جامعهشناسی دانشگاه فردوسی مشهد
yousofi@um.ac.ir
حسین
بهروان
استاد جامعهشناسی دانشگاه فردوسی مشهد
behravan@um.ac.ir
علیاصغر
سعیدی
دانشیار جامعهشناسی دانشگاه تهران
saeidi@ut.ac.ir
مصرف کالا در انواع و اقسام آن، دارای دلالتها و نشانههای عدیده فرهنگی ـ اجتماعی است و موضع مصرفی افراد نیز بر همین مبنا، توجیه میگردد. هدف نوشتار حاضر این است که توضیح دهد مصارف تظاهری و خودنمایانه که غالباً با استفاده از کالاهای دارای نام و نشان (برند) با نوشوندگی بالا، همراه است چگونه توسط مصرفکنندگان توجیه میشود. برای یافتن پاسخ و پی بردن به معانی نهفته مصرف تظاهری با 38 مشارکتکننده زن در مشهد که کم یا بیش مصرفشان، اینگونه بوده و به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدهاند، در خصوص مصرف کالاها و خدمات مدیریت بدن، مصاحبه عمیق بهعمل آمده است. نتایج کدگذاری و تحلیل متن مصاحبهها نشان میدهد برای مصرف تظاهری کالاها و خدمات مدیریت بدن، پنج توجیه عمده وجود دارد: <br />موجهسازی هویتی مصرف که نشان تشخص و معرف موقعیت اجتماعی مصرفکننده تلقی میشود؛ موجهسازی روانشناختی که در آن فرد به نیازهای روانی خود، نوع انسان یا زنان ارجاع میدهد؛ موجهسازی اقتصادی (عقلانی)، انتخابهای مصرفی را پس از مقایسه ارزش مصرفی ـ ارزش مبادله یا محاسبه هزینه ـ فایده اقتصادی و اجتماعی، معقول ارزیابی میکند؛ موجهسازی نظارتی (الزامی) که در آن فرد خود را تحت نظارت خواستهها و پیشنهادهای دیگران مهم یا دیگران تعمیمیافته یا آموزههای اخلاقی و مذهبی میبیند؛ و موجهسازی عادتواره که به «مسبوق به سابقه بودن الگوی مصرفی تظاهری یا تمایل به آن در تاریخچه زندگی فرد» ارجاع دارد. <br /><br />
مصرف تظاهری,مدیریت بدن,موجهسازی,تمایز,هویتیابی
http://www.jsfc.ir/article_50902.html
http://www.jsfc.ir/article_50902_52d91b5aa0240198c28e68ca0099552e.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
10
38
2017
08
23
هرزهنگاری و فراواقعیت؛ مطالعه کیفی تجارب کاربران ایرانی در استفاده از محصولات هرزهنگاری
71
99
FA
مریم
مختاری
0000-0003-4312-7370
دانشیار جامعهشناسی دانشگاه یاسوج
mmokhtari@yu.ac.ir
حکیمه
ملکاحمدی
دانشجوی دکتری جامعهشناسی در دانشگاه یاسوج
hakime_malekahmadi@yahoo.com
فراواقعیت یکی از مفاهیم کلیدی در نظریه بودریار است. یکی از زمینههایی که فراواقعیت بهشدت در آن رسوخ کرده، مسائل جنسی است. بر این اساس در پژوهش حاضر با اذعان به هرزهنگاری بهعنوان نوعی فراواقعیت در حوزه جنسی و با استفاده از مفاهیم خاص بودریار در این خصوص، تجارب مصرفکنندگان این محصولات، با استفاده از روش تئوری زمینهای پیگیری میشود. جامعه مورد مطالعه، کاربران محصولات هرزهنگاری بودند که بهروش نمونهگیری هدفمند 20 نفر (10 نفر زن، 10 نفر مرد) از سه کلینیک روانشناسی و همچنین از گروههای مجازی با محتوای جنسی انتخاب و مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند. تحلیل یافتهها بهروش سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی انجام گرفت. یافتههای این پژوهش شامل سه مقوله کلی با زیر مقولههای آن، شامل فراواقعیت رابطهای (کنش جنسی رسانهای و توهم سرخوشی و رضایت)، فراواقعیت تجربهای (ماجراجویی جنسی و تداخل تخیل جنسی با امور روزمره) و فراواقعیت پیامدی (زن بهمثابه کالای مصرفی و گرفتاری در تسلسل دالهای جنسی) بود. نتیجه کلی بهدست آمده حاکی از آن است که تقلید از کنشهای جنسی نمایش داده شده در هرزهنگاری، به نتایج دلخواه و رضایت جنسی در دنیای واقعی افراد منجر نمیشود چون واقعیت نداشته و ساخته رسانه است، لذا عدم رضایت جنسی در دنیای واقعی به عنوان مفهوم محوری تحقیق حاضر قلمداد میشود. چرا که در هرزهنگاری صرفاً با استفاده از وضوح رنگهای تصاویر، چیزی درخشندهتر، رنگیتر و جنسیتر ارائه میشود. <br /><br />
بودریار,فراواقعیت,هرزهنگاری,رسانه,تئوری زمینهای
http://www.jsfc.ir/article_50903.html
http://www.jsfc.ir/article_50903_4bb4cc7493684578c575e766a53c5e8c.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
10
38
2017
08
23
رابطه میان سطوح متفاوت روابطِ پیش از ازدواج و نگرش والدین به آن با میزان سازگاری زناشویی زوجین
101
125
FA
سعاده
ملکعسگر
کارشناسارشد خانواده درمانی دانشگاه شهید بهشتی
saade.malekasgar@gmail.com
محمدعلی
مظاهری
استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران
m-mazaheri@sbu.ac.ir
منصورهالسادات
صادقی
استادیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی تهران
m_sadeghi@sbu.ac.ir
تحولات جامعه ایران منجر به تغییرات مهمی در شکل روابط پیش از ازدواج در بین جوانان شده است. مطالعات پیشین نشان دادهاند، این روابط اگر با افراد متعدد یا بهطور پیشرفته باشد، تأثیر نامطلوبی بر کیفیت رابطه بعدی فرد خواهد داشت. اما اگر بهعنوان مسیری برای رسیدن به ازدواج انتخاب شود و با نظارت خانواده و جامعه باشد باعث ارتقاء کیفیت انتخاب فرد میشود. بر این اساس در این پژوهش قصد بررسی رابطه میان سطوح روابط پیش از ازدواج با میزان سازگاری زوجین را داریم. باتوجه به نقش تعیینکننده خانواده در گفتمان جامعه ایرانی در این بررسی، نگرش والدین به رابطه پیش از ازدواج و ازدواج فرزندشان نیز مورد مطالعه قرار گرفت. برای جمعآوری گروه نمونه از روش در دسترس و گلوله برفی استفاده شد و از افراد خواسته شد علاوه بر سطح ارتباط خود، آزمون سازگاری زناشویی را تکمیل کنند. نتایج این بررسی نشان داد، سازگاری زناشویی افرادی که پیش از ازدواج رابطهای نداشتند و یا روابط محدودی داشتهاند بیش از افراد با روابط پیشرفته و متعدد است. توافق والدین با ازدواج نیز باعث افزایش میزان سازگاری زناشویی است. <br /><br />
رابطه پیش از ازدواج,نگرش والدین,سازگاری زناشویی
http://www.jsfc.ir/article_50906.html
http://www.jsfc.ir/article_50906_ef073c32eb29aebaf2888be3ed3f8bdd.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
10
38
2017
08
23
زنان و برساخت اجتماعی تعهد زناشویی؛ مورد مطالعه: شهر اصفهان
127
163
FA
مرجان
زرندی
دانشجوی دکتری جامعهشناسی فرهنگی دانشگاه آزاد دهاقان
m.zarandi7039@gmail.com
سیدعلی
هاشمیانفر
استادیار جامعهشناسی دانشگاه اصفهان
seyedalihashemianfar@yahoo.com
مسعود
کیانپور
استادیار جامعهشناسی دانشگاه اصفهان
masoudkianpour@gmail.com
مقاله حاضر بر آن است تا با نگاهی برساختگرایانه، تعهد زناشویی را از منظر زنان درک کرده و براساس تفسیر آنان، تصویری جامع از علل و عواملی که موجب ایجاد و تغییر تعهد در روابط زوجین میشود، ارائه دهد. در این تحقیق با اتخاذ رویکرد تفسیرگرایانه و با روش نظریه مبنایی به برساخته شدن تعهد زناشویی پرداخته شده است. نمونه تحقیق 38 نفر از زنانی هستند که تجربه تأهل را داشته و به روش نمونهگیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. پس از اعتمادسازی، اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبه عمیق نیمهساختار یافته جمعآوری شده و تحلیل دادهها بهروش کدگذاری سه مرحلهای باز، محوری و گزینشی انجام شده است.<br />یافتهها نشان میدهد تجربه زیست کودکی و نوجوانی، پارادوکس ارزشهای فردی، ویژگیهای شخصیتی، تجربه زندگی مشترک، سبک زندگی مصرفی/ فراغتی، هنجارهای تجویزشده ازدواج، نیاز به کسب تجربه عشق و دستاوردهای نوین زنان، بهمثابه شرایط علّی، تعهد را به امری سیال برساخته مینماید. سیالیتِ امر تعهد زناشویی در بسترهایی چون تعارضات معرفتی، تسلط گفتمان رضایت جنسی در روابط زوجین، رفاه نسبی جامعه و در شرایط مداخلهگریِ رسانهها و ارتباطات بین فرهنگی، تعاملات زنان را به دوگونه برمیتابد: گروهی از زنان با ارزیابی مثبت از موقعیت ازدواج خود و با استفاده از آموزش صحیح و تقویت مهارتهای زندگی موجب میشوند تا ازدواج بادوامِ تعهد محور به موقعیتی بهنجار تبدیل گردد، اما در مقابل گروهی دیگر با ارزیابی منفی از ازدواج خویش و جدایی پنهان از همسر با پیامدهای منفی چون عهدشکنی، گسترش روابط چندگانه عاطفی و جنسی، طلاق و عدم سلامت روحی مواجه میشوند. آگاهی و جهتگیری صحیح نسبت به پیامدها میتواند میزان آسیبهای ناشی از تغییرات شناختی از تعهد زناشویی را به حداقل برساند. <br /><br />
تعهد زناشویی,برساختگرایی اجتماعی,نظریه مبنایی
http://www.jsfc.ir/article_59508.html
http://www.jsfc.ir/article_59508_86430d983d20e9cee9bc85456bf399aa.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
10
38
2017
08
23
فهم پدیدارشناسانه تجربه زیسته زنان از حضور در مجالس مذهبیِ زنانه
165
183
FA
عطیه
خاکسارفرد
دانشجوی دکترای جامعهشناسی دانشگاه علامه طباطبایی
attihe_khaksarfard@yahoo.com
صدیقه
سوری
دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
soori921@yahoo.com
در این تحقیق تلاش بر آن است تا با استناد به نظریه یوآخیم واخ به فهم پدیدارشناسانه و نیز سنخشناسی تجربه زیسته دینی زنان از حضور در مجالس و هیئات مذهبی پرداخته شود. نمونه آماری 40 نفر از زنانی است که در مناطق مختلف تهران در مجالس مذهبی شرکت کردهاند. دادهها از طریق مصاحبه جمعآوری شده و با استفاده از روش اسمیت به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که تجربه زیسته زنان از حضور در مجالس مذهبی در سه سنخ فکری، عملی و اجتماعی به شرح ذیل میباشد: الف. فکری: کسب اجر اخروی و نزدیکی به خدا. تأثیر مثبت اینگونه حضور بر روح و روان آدمی (کسب آرامش) با آگاهی بیشتر از قرآن و احکام دین و زندگی ائمهعلیهمالسلام. ب. عملی: پیدا کردن گزینههای مناسب و مذهبی جهت ازدواج، تأثیر مثبت در زندگی خانوادگی و زناشویی (بهبود روابط زوجین و والدین و فرزندان) و پرکردن اوقات فراغت. ج. اجتماعی: شرکت در امور خیریه اجتماعی، آگاهی از وضعیت زندگی دوستان و خویشان و در صورت نیاز کمک به آنان و دید و بازدید خانوادگی (صله ارحام) <br /><br />
پدیدارشناسی,مجالس مذهبی,سنخشناسی
http://www.jsfc.ir/article_50910.html
http://www.jsfc.ir/article_50910_907f1257a8630c6ac630181124beb219.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
10
38
2017
08
23
بازنماییِ کلیشه و ضدکلیشه زن؛ کاوشی در دنیای تبلیغات تلویزیون ایران با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف
85
206
FA
عَذرا
قندهاریون
استادیار ادبیات انگلیسی و مطالعات فرهنگی، دانشگاه فردوسی مشهد
ghandeharioon@um.ac.ir
محبوبه
رستمی
دانشآموخته ارشد ادبیات انگلیسی دانشگاه فردوسی مشهد
mahboobeh.rostami@gmail.com
تبلیغات بازرگانی بهعنوان بخش مهمی از شبکه ارتباطی تصویری، علاوه بر تأثیر مستقیم بر مخاطب در زمینه فروش کالا، تأثیرات غیرمستقیم فراوانی بر تربیت و هدایت نگرش جامعه مخاطب دارد. مطالعه پیش رو با استفاده از تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به بررسی چگونگی بازنمایی تصویر زن در تبلیغات تلویزیونی میپردازد. پس از خوانش دقیق پیکرهای بالغ بر پانصد تبلیغ در حوزههای محصولات شوینده، بهداشتی و آرایشی، لوازم خانگی و آشپزخانه در سال 1395، این تحقیق، پنج مورد را برگزیده است که در تمام فصول سال، از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران پخش شده است. با تمرکز بر رابطه متن و بافت، نتایج نشان میدهد که برخلاف تصور محققان پیشین، بازنمایی تصویر زن در تبلیغات بازرگانی محدود به تصویر کلیشهای فردی خانهدار، مصرفگرا، منفعل و نادان نمیشود؛ بلکه تبلیغات تولیدی اخیر در حال ترویج گفتمان جدیدی بر مبنای ارزش نهادن به جایگاه زن و نزدیک کردن وی به موقعیت کنونیاش بهعنوان عنصری فعال، خردمند و توانا در جامعه ایرانی است. <br /><br />
آگهیهای بازرگانی,صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران,تصویر زن در تبلیغات,کلیشه و ضدکلیشه,تحلیل گفتمان انتقادی,فرکلاف
http://www.jsfc.ir/article_50912.html
http://www.jsfc.ir/article_50912_74eb2dacde7f207afcfd29bca3a4120d.pdf