دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
8
31
2015
12
01
بررسی روندهای تاریخی و فرهنگی مؤثر بر استقرار نخستین قالبهای ادبی جدید در ایران (تا قبل از انقلاب مشروطه)
7
36
FA
قاسم
زائری
استادیار گروه جامعهشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
qasem.zaeri@ut.ac.ir
الهام
ربیعی
دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
es.rabiee@gmail.com
شرایط امکانی پیدایی «رمان» و «نمایشنامه» بهعنوان دو قالب ادبی، محدود و موکول به شکلگیری سوژه مدرن است و از اینرو این دو قالب ادبی برای جهان پیشامدرن، یکسره ناآشنا هستند. «تجدد ادبی» موجب شد تا در مضامین، قالبها و کارکرد زبان و ادبیات فارسی تغییر رخ دهد و خصوصاً قالبهای ادبی جدید به اموری آشنا برای مخاطب ایرانی بدل شود. این مقاله به چگونگی استقرار دو قالب ادبی رمان و نمایشنامه در میان مخاطب ایرانی در جریان تجدد ادبی اختصاص دارد و نشان میدهد که رمان و نمایشنامه تنها با اتکا به امکانهای فرهنگی و روندهای تاریخیِ سنت زندگی ایرانی توانستهاند در جامعه ایران استقرار یابند. مقاله نشان میدهد که تجدد ادبی بدواً بهمثابه تداومی از «تحول ادبی» ناشی از تجربه جنگهای ایران و روس دانسته و پذیرفته شد؛ ثانیاً پنج روند اصلی به استقرار قالبهای رمان و نمایشنامه در میان ایرانیان کمک کردند: نخست: برابرانگاری رمان و تاریخ و بهرهگیری از روحیه تاریخدوستی ایرانیان؛ دوم: پیوند دادن رمان و نمایشنامه به سنتهای فرهنگی نظیر تقلید و شبیهخوانی در میان ایرانیان؛ سوم: تغییر حالات شخصیتهای رمانها و بهطور کلی ایرانیسازی آنها؛ چهارم: معرفی نمایشنامه و رمان بهمثابه تداومی از سنت تربیت و تهذیب در ادبیات فارسی؛ و پنجم: بهکارگیری مضامین و حکایات سنتی آشنا در نمایشنامهها و رمانها. برای این کار از شیوه فوکویی تحلیل گسست دیرینهشناسانه بهره برده شده و مقاله بر تحلیل متون ادبی و آثار تاریخی در مرحله «تحول ادبی» از دوره جنگهای ایران و روس تا وقوع انقلاب مشروطه و تفوق «تجدد ادبی» متمرکز است.
دیرینهشناسی,تجدد ادبی,رمان,نمایشنامه,قصهخوانی,تقلید,جنگهای ایران و روس,ترجمه درباری,سعدیستیزی
http://www.jsfc.ir/article_14920.html
http://www.jsfc.ir/article_14920_d6cbc1fd36a16f7fced515e326398c61.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
8
31
2015
12
01
مدل نظام نوآوری محصولات فرهنگی
37
72
FA
فرهاد
نظریزاده
دانشجوی دکترای آیندهپژوهی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)
f.nazarizadeh@ut.ac.ir
فرزانه
میرشاهولایتی
دانشجوی دکترای آیندهپژوهی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)
f.shahvelayati@gmail.com
بهرغم جانمایه فرهنگی انقلاب اسلامی، بررسیها در کشور نشاندهنده گسترش عرضه و مصرف محصولات فرهنگی خارجی توأم با مضامین و پیامهای نامناسب در جامعه است. این وضعیت از سویی بیانگر تغییرات اجتماعی و فرهنگی و از سوی دیگر، نشاندهنده ضعفها و عملکرد نامناسب در سیاستگذاری و ساماندهی فضای خلق، تولید، مصرف محصولات فرهنگی است. نظام نوآوری، چارچوبی توانمند برای تحلیل و ارائه راهکار بهمنظور بهبود وضع نوآوری و تولید محصولات فرهنگی است. «نظام نوآوری محصولات فرهنگی» نظامی است که مراحل ایدهپردازی، تولید، فروش و مصرف محصولات فرهنگی و حتی پیامدهای پس از مصرف را در چارچوبی یکپارچه و نظاممند بررسی و تغییرات لازم برای رفع چالشها و ارتقای شرایط را پیشنهاد میدهد. نظام پیشنهادی، مواردی از ایندست را مورد تأکید قرار میدهد: یکپارچهسازی سیاستی، اولویتبندی محصولات، تقویت پژوهشهای صنایع فرهنگی، حمایت از افراد کلیدی و هنرمندان، بهبود سازوکارهای حمایت مالی و قانونی، آموزش و آگاهیبخشی عمومی، ایجاد پارکهای صنایع فرهنگی، ایجاد خوشهها و قطبهای صنایع فرهنگی، توسعه کریدورهای تجاریسازی محصولات فرهنگی، حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط فرهنگبنیان، استقرار نظام آیندهپژوهی و رصد محصولات فرهنگی. این مطالعه با توجه به گستردگی، برمبنای روشی ترکیبی بهکمک مطالعات کتابخانهای (ادبیات و مبانی نظری)، مورد کاوی (تجربیات کشورها) و تحلیل محتوای کیفی دیدگاههای صاحبنظران انجام شده است و نتایج را در قالب الگوی نظام نوآوری محصولات فرهنگی ارائه کرده است.
نظام نوآوری,صنایع فرهنگی,محصولات فرهنگی,نظام نوآوری محصولات فرهنگی
http://www.jsfc.ir/article_14921.html
http://www.jsfc.ir/article_14921_9f308553ba33d926c7c941d09e0aae49.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
8
31
2015
12
01
زمینههای کم فرزندطلبی و تأخیر در فرزندآوری مورد مطالعه: زنان مشهد
73
98
FA
ندا
رضویزاده
هیئت علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
n.razavi@gmail.com
الهه
غفاریان
دانشجوی کارشناسیارشد پژوهشگری اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
el.ghafarian@gmail.com
آمنه
اخلاقی
دانشجوی کارشناسیارشد پژوهشگری اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد
amena.akhlaqi@gmail.com
کاهش نرخ باروری به زیر سطح جانشینی نگرانیهایی را در مورد آثار بلندمدت این کاهش در کشور برانگیخته است. یکی از دلایل این کاهش تغییر رفتار زوجین در فرزندآوری در دو دهه اخیر بوده است. مطالعه حاضر بهروش کیفی و با استفاده از مصاحبههای عمیق نیمهساختیافته انجام شد. در این اثر تفسیرها، باورها و پنداشتهای زنان مشهد در مورد تصمیمات و عملکردهایشان در مورد فرزندآوری بهویژه تمایلشان به کمفرزندی و تأخیر در فرزندآوری بررسی شد. نتایج نشان داد فرزندآوری پس از شروع زندگی مشترک مورد مذاکره زوجین قرار میگیرد. اطرافیان معمولاً تلاش میکنند در تصمیمات زوجین مداخله کنند، لکن این تلاشها کماثر است. دغدغههای فرزندمحور (بهویژه تربیتی) و والدمحور (اقتصادی، رفاهی و محدودیتزایی) موجب کمفرزندی و تأخیر در فرزندآوری میشود. پارهای زمینههای ذهنی و عینی از جمله وجه ارزشی یافتن کمفرزندی و تمهیدات نهادیِ مشوق کمفرزندی موجب ترغیب زوجها به کمفرزندی شده است. مشارکتکنندگان در مورد اثربخشی مشوقهای رسمی تردید داشتند و از برنامهریزی مبتنی بر شرایط شخصی برای فرزندآوری دفاع میکردند. از میان مزایای فرزندآوری به خصلت معنابخشی و مزایای روانی و ابزاری فرزندان (از جمله رفع تنهایی) بهویژه در سنین کهنسالی اشاره شد. مهمترین معایب فرزندآوری در میان زنان مورد مطالعه محدودیت تعاملات و محدودیت پیگیری رشد شخصی بود.
تنظیم خانواده,فرزندآوری,کمفرزندی,کنترل جمعیت
http://www.jsfc.ir/article_14922.html
http://www.jsfc.ir/article_14922_7de54b00c2d9d4a88d9ca4616a98a107.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
8
31
2015
12
01
پیشبینی رضایت زناشویی براساس کیفیت ارتباط همسران با دو خانواده اصلی
99
125
FA
مونا
چراغی
مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
mona.cheraghi@yahoo.com
محمدعلی
مظاهری
استاد گروه روانشناسی دانشکده روانشناسی دانشگاه شهید بهشتی
m-mazaheri@sbu.ac.ir
فرشته
موتابی
استادیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی
f_mootabi@sbu.ac.ir
لیلی
پناغی
دانشیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی
lpanaghi@yahoo.com
منصورهالسادات
صادقی
استادیار پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتی
m_sadeghi@sbu.ac.ir
خدیجه
سلمانی
کارشناسارشد روانشناسی بالینی
khadije.salman@gmail.com
پژوهشهای متعدد قبلی نشان دادهاند که یکی از مهمترین پیشبینی کنندههای طلاق در جامعه ایران دخالت خانوادههای همسران بوده است. پژوهش حاضر بهمنظور بررسی نقش کیفیت ارتباط همسران با خانوادههای اصلی در پیشبینی رضایت زناشویی آنها انجام گردید. 109 زن و 63 مرد متأهل بهشیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده عبارت بودند از انریچ چهار مقیاسی و پرسشنامه رابطه با خانوادههای اصلی. دادههای حاصل از پرسشنامهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام بهگام تحلیل شدند. یافتههای پژوهش نشان داد که متغیر خرسندی زوجین از ارتباط با دو خانواده، بهتنهایی قادر به پیشبینی %40 واریانس رضایت زناشویی، %35 واریانس ارتباط زوجین، %28 واریانس حل تعارض و %32 واریانس تحریف آرمانی بوده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که ایجاد پیوستگی بین زوجین و خانوادههای اصلی نقش مهمی در رضایتمندی زناشویی در جامعه ایران ایفا میکند. مؤلفان بر لزوم طراحی مداخلات خاص پیشگیرانه و درمانی برای ارتقای رابطه بین همسران و خانوادههای اصلی تأکید میورزند.
رضایت زناشویی,خانواده اصلی,خانواده همسر,خانواده ایرانی
http://www.jsfc.ir/article_14923.html
http://www.jsfc.ir/article_14923_6978b0da26edd5b302282f0316a5379c.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
8
31
2015
12
01
چرایی خودداری نخبگان از مهاجرت؛ بازنمایی هویت استادی
127
153
FA
کیوان
بلندهمتان
استادیار دانشگاه کردستان
k.bolandhematan@gmail.com
شیرکوه
محمدی
دانشجوی دکترای مدیریت آموزشی دانشگاه تهران
sherko.mohammadi720@gmail.com
این پژوهش با هدف دستیابی به مفهوم هویت دانشگاهی و هویت استادی، به بررسی بنیادهای فکری ـ ارزشی دانشگاهیان پرداخته است. دستیابی به این بنیادها دشوار است و نیاز به اتخاذ رویکردی غیرمستقیم دارد. از اینرو به تفسیر تجربه زیسته استادانی پرداخته شد که هم تجربه حضور در دانشگاههای خارج از کشور را داشتهاند و هم در دانشگاهی در حاشیه کشور بهانجام وظیفه مشغولاند. این استادان دانشگاههای حاشیه، در خارج از کشور آموزش دیده و هنوز هم در ارتباط با برترین دانشگاههای جهان هستند، ولی امکانات معیشتی و آموزشی و پژوهشی استادان حاشیه در سطحی مطلوب و حتی متعارف نیست؛ چرا این استادان به جاهای دیگر مهاجرت نمیکنند؟ برای یافتن پاسخ از پدیدارشناسی تفسیری بهره گرفته شد و با نمونهگیری هدفمند و کرانهای از میان استادانی که ویژگی مذکور را داشتند تا حد اشباع نظری کار گردآوری دادهها ادامه یافت. تفسیر نتایج گویای آن است که این استادان برخوردار از یک نظام ارزشی ـ فکری ویژهاند که در اینجا «میهنپرستی آکادمیک» نامیده شد. این میهنپرستی آکادمیک، همراهی «با جامعه» از راه پدیدآوردنِ ارتباطی پویا با پیکره جامعه و بازاریابی برای دانشگاه و کار کردن «برای جامعه» است از راه آموزش نیروی انسانی برای آینده و تولید دانشی که گرهای از مشکلات جامعه بگشاید.
نخبگان,فرار مغرها,مهاجرت,مهینپرستی آکادمیک
http://www.jsfc.ir/article_14924.html
http://www.jsfc.ir/article_14924_bba2c7308ba1d99711d74f8b0949070f.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
8
31
2015
12
01
شناسایی عوامل موجدِ برنامه درسی ضمنی دانشگاهی با روش تحلیل عاملی تأییدی
155
172
FA
رحمتاله
مرزوقی
دانشیار دانشگاه شیراز
rmarzoghi@rose.shirazu.ac.ir
مهرداد
امینی
دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز
mehrdadamini92@gmail.com
هدف پژوهش، شناسایی و اعتباریابی عوامل موجد برنامه درسی ضمنی دانشگاهی با استفاده از روش پژوهش ترکیبی متوالی اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش مطالعه موردی استفاده گردید. شرکتکنندگان در پژوهش دانشجویان دانشگاه شیراز بودند که با روش نمونهگیری هدفمند از گروه علوم انسانی و رشته مدیریت و برنامهریزی آموزشی انتخاب شدند. اطلاعات کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته با دانشجویان، اسناد بالادستی، بررسی پیشینه نظری و تحقیقات پیشین و بهشیوه همسوسازی گردآوری و با استفاده از روش فرایند چرخهای تحلیل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. براساس یافتههای پژوهش هفت کد مفهومی شامل قوانین و مقررات، ساختار فیزیکی و معماری، جو اجتماعی، قواعد بازی، ارتباطات، محتوا و باورهای معرفتشناختی بهعنوان عوامل ایجادکننده برنامه درسی ضمنی در دانشگاه شناسایی گردید.
برنامه درسی ضمنی,عوامل برنامه درسی ضمنی دانشگاهی
http://www.jsfc.ir/article_14925.html
http://www.jsfc.ir/article_14925_9551f0c5349741ae5a7e955ee79f7942.pdf
دبیرخانه شورایعالی انقلاب فرهنگی
فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد فرهنگ
2008-3696
8
31
2015
12
01
مصرف رسانه، مدیریت بدن و رفتار باروری؛ مورد مطالعه: زنان معلم یاسوج
173
196
FA
حسین
محمودیان
دانشیار گروه جمعیتشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
hmahmoud@ut.ac.ir
مسعود
کوچانی اصفهانی
0000-0001-6186-9277
کارشناسارشد جمعیتشناسی دانشگاه تهران
masoudkuchani@gmail.com
سعید
مقدس
دانشجوی کارشناسی ارشد جمعیتشناسی دانشگاه تهران
saeed.moghadas@yahoo.com
دنیای نوین، فضای بههم پیوستهای است که افراد در نقاط مختلف آن در یک نظام اطلاعاتی واحد مشارکت دارند. رسانهها عامل اصلی این پیوستگیاند و میتوانند تأثیر عمدهای بر نگرش افراد نسبت به ابعاد خانواده و فرزندآوری داشته باشند. همچنین رسانهها این قابلیت را دارند تا با ارائه بدنهای ایدهآل و تعاریفی از زیبایی ظاهری، نگرش زنان نسبت به الگوهای موجود در هر فرهنگ را دستخوش تغییر قرار دهند. فرزندآوری همواره با بدن زنان در ارتباط بوده و تغییراتی زیستی و ظاهری را در بدن آنها پدید میآورد. در بسیاری از جوامع چنین تصور میشود که حاملگی اختلالاتی در کنترل بدن ایجاد و تغییراتی را در اندازه و شکل بدن ایجاد میکند. هدف این پژوهش تبیین تفاوتهای باروری با استفاده از میزان مصرف رسانهای و رفتارهای مرتبط با مدیریت بدن در بین زنان فرهنگی شهر یاسوج است. روش تحقیق این پژوهش کمّی و بهشیوه پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه خود ابرازی انجام شده است. یافتههای تحقیق نشان داد که با کنترل سن، استفاده از اینترنت و مدیریت ظاهر بدن، اثر منفی و مصرف رسانه خارجی اثر مثبت بر رفتار باروری دارد. همچنین با کنترل سن، مصرف اینترنت و رسانه خارجی و مدیریت ظاهر بدن بیش از %42 از تغییرات رفتار باروری را در بین نمونه مورد بررسی تبیین کرده است.
رفتار باروری,مصرف رسانه,مدیریت بدن,یاسوج
http://www.jsfc.ir/article_14926.html
http://www.jsfc.ir/article_14926_ff84fed1c3caf1ddbcef3c0c4beb4667.pdf